Zasady udzielania pomocy medycznej pacjentom w SOR

Pytanie: Czy mogę prosić o przybliżenie zasad udzielania pomocy medycznej osobom zgłaszającym się do Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych. Zależy mi na poznaniu wykładni prawa w tej kwestii.

Odpowiada mec. Jarosław Klimek, radca prawny Działu Prawnego OIL w Łodzi:

Przede wszystkim wymaga podkreślenia to, że w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym udziela się pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego (art. 3 pkt 9) ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym – dalej zwanej Ustawą. Z kolei stan nagłego zagrożenia zdrowotnego, to – wedle art. 3 pkt 8) Ustawy – stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia.

Szczegółowe zadania szpitalnych oddziałów ratunkowych określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 czerwca 2019 r. w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego (dalej Rozporządzenie). Określa ono również minimalne wyposażenie, organizację oraz minimalne zasoby kadrowe szpitalnych oddziałów ratunkowych.

SOR ma udzielać świadczeń opieki zdrowotnej polegających na wstępnej diagnostyce oraz podjęciu leczenia w zakresie niezbędnym dla stabilizacji funkcji życiowych osób, które znajdują się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego (§ 2 ust. 1 Rozporządzenia). Podkreślić trzeba, że w SOR nie odbywają się przyjęcia osób skierowanych na leczenie szpitalne w trybie planowym (§ 2 ust. 2 Rozporządzenia).

Pracę SOR koordynuje ordynator lub wyznaczony przez ordynatora spośród lekarzy systemu lekarz posiadający specjalizację w dziedzinie medycyny ratunkowej określany w Rozporządzeniu jako lekarz dyżurny oddziału (§ 12 ust. 2 Rozporządzenia).

Zdaniem lekarza dyżurnego oddziału jest m.in. (zgodnie z § 12 ust. 3 Rozporządzenia):

• udzielanie świadczeń zdrowotnych w SOR,
• kierowanie pacjentów do innych oddziału szpitala, w którym funkcjonuje SOR,
• odmowa przyjęcia do SOR (kiedy osoba zgłaszająca się nie znajduje się w stanie nagłego zagrożenia życia),
• wystawianie skierowania do innego szpitala.

Świadczenia w SOR może również udzielać personel realizujący świadczenia NPL (§ 12 ust. 4 Rozporządzenia).

Oznacza to, że lekarze innych oddziałów szpitala, w którym funkcjonuje SOR mogą wyłączenie konsultować pacjentów SOR. Ale decyzje co do skierowania pacjenta na inny oddział szpitala, odmowy przyjęcia czy skierowania do innego szpitala podejmować może wyłączenie lekarz dyżurny oddziału.

Oczywiście skierowanie na inny oddział szpitala przez lekarza dyżurnego SOR nie oznacza automatycznego przyjęcia pacjenta na ten oddział. Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 1b) Rozporządzenia lekarz oddziału podejmuje decyzję o przyjęciu na oddział pacjenta skierowanego przez lekarza dyżurnego SOR. Informacje o maksymalnym czasie na podjęcie decyzji o skierowaniu pacjenta na oddział szpitalny lub odmowie przyjęcia na SOR, a także o przyjęciu na oddział pacjenta skierowanego z SOR muszą być umieszczone w regulaminie organizacyjnym szpitala, w którym funkcjonuje SOR.

Liczba łóżek w poszczególnych jednostkach organizacyjnych szpitala wyspecjalizowanych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego, w którym znajduje się oddział, zabezpieczanych na potrzeby osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego skierowanych do tych jednostek z oddziału, jest ustalana przez kierownika podmiotu wykonującego działalność leczniczą prowadzącego szpital, po zasięgnięciu opinii ordynatorów oddziałów tych jednostek (lekarzy kierujących oddziałami) i podawana do wiadomości ordynatorów oddziałów jednostek (lekarzy kierujących oddziałami) oraz lekarza dyżurnego SOR (§ 13 ust. 3 Rozporządzenia).

Wobec takiego brzmienia przywołanych przepisów pacjenci zgłaszający się na SOR nie mogą być rejestrowani na innych lekarzy niż lekarze SOR, w szczególności na lekarzy innych oddziału szpitala, w którym funkcjonuje SOR. Na inne oddziały szpitala, w którym funkcjonuje SOR pacjenci zgłaszający się na SOR (nieplanowo) mogą być przyjęci wyłącznie na podstawie skierowania wystawionego przez lekarza dyżurnego SOR. Jednak ostateczną decyzję o przyjęciu na oddział podejmuje lekarz oddziału, na który pacjent został skierowany.

Jarosław Klimek

radca prawny

Panaceum 9/2023