Chirurg, społecznik, kolekcjoner - dr Andrzej Papiewski

Ten łodzianin od drugiego pokolenia (jego dziadkowie wraz z rodzicami przybyli do Łodzi w okresie międzywojennym z Tuszyna i Zadzimia) na co dzień jako lekarz angiolog, diagnozuje i leczy choroby naczyń krwionośnych, po godzinach zaś oddaje się pasji kolekcjonowania, ale też zgłębiania tajemnic gromadzonych od ponad czterdziestu lat eksponatów: medali i odznaczeń medycznych, medali o tematyce łódzkiej, graficznych i rysunkowych autoportretów polskich artystów, sztuki i rzemiosła secesyjnego, wiecznych piór dedykowanych Polsce i wybitnym Polakom, znaczków o tematyce medycznej oraz literatury fachowej. Wszystkie pozyskiwane przez niego przedmioty – przez galerie i antykwariaty, aukcje, także internetowe, od znajomych, a nawet pacjentów – starannie bada i w miarę możliwości opracowuje ich historię i pochodzenie. Dzięki temu jest wymarzonym partnerem dla muzeów i galerii, którym chętnie i bezinteresownie, jak na społecznika przystało (jest m.in. członkiem wspierającym Stowarzyszenia Muzealników Polskich, wiceprezydentem Łódzkiego Oddziału Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, członkiem honorowym Rotary Club Łódź-Centrum, laureatem prestiżowej Nagrody Hetmana Kolekcjonerów Polskich Jerzego Dunin-Borkowskiego, co potwierdza stosowny dyplom i dwa pierścienie) użycza eksponaty na wystawy, np. Jacka Malczewskiego, Jana Stanisławskiego czy w marcu tego roku, Franciszka Starowieyskiego w Ośrodku Propagandy Sztuki w Łodzi.

Jego imponujące ilościowo i jakościowo zbiory secesyjne, obejmujące obrazy i grafiki artystów młodopolskich, biżuterię, ceramikę, szkło, wyroby metalowe, meble i bibeloty z przełomu XIX i XX wieku, były dotychczas prezentowane na czterech muzealnych wystawach w Krośniewicach, Kutnie, Wieluniu i Piotrkowie Trybunalskim, trzykrotnie pokazywał autoportrety polskich artystów z liczącego aktualnie 282 prace 207 autorów zbioru w Krośniewicach, Łodzi i Sieradzu, wieczne zaś pióra z jego kolekcji eksponowane były w Łódzkiej Okręgowej Izbie Lekarskiej, Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Marszałka Piłsudskiego w Łodzi  oraz w Muzeum Miasta Zgierza.

Na publiczną prezentację wciąż czekają medale i odznaczenia medyczne, upamiętniające ważne dla polskiej służby zdrowia rocznice, np. powstania szpitali, towarzystw naukowych czy Polskiego Czerwonego Krzyża. Medale te, zazwyczaj dwustronne, w formie koła lub owalu o średnicy kilku centymetrów, wykonane z brązu lub mniej szlachetnych metali, to dość ciężki wagowo zbiór dokumentujący powojenną historię polskiej służby zdrowia wraz z ratownictwem medycznym – medale dedykowane są lekarzom, pielęgniarkom, naukowcom, np. Marii Skłodowskiej-Curie.

Niestety, rzadko znani są ich projektanci, a szkoda, gdyż niektóre to prawdziwe dzieła sztuki, pięknie dekorowane, opatrzone sentencjami, datami, z wizerunkami patronów lub elementami architektury, jak np. medale poświęcone szpitalowi klinicznemu Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Do gromadzenia tych szczególnych dla środowiska medycznego pamiątek namówił go ponad dwadzieścia lat temu dr Kazimierz Sipowicz. Zbiór Andrzeja Papiewskiego obejmuje kilkaset medali wydanych po 1945 r., choć ma też egzemplarze edycji przedwojennych. jak np. medalik z okazji XIV Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu w 1933 r. z podobizną Heliodora Święcickiego, sama zaś tradycja wybijania medali medycznych sięga XVI w. Dziś jego kolekcja to jedna z najciekawszych tego typu w Polsce i największa w Łodzi, dlatego marzeniem Pana Andrzeja jest pokazać ją na specjalnej wystawie w rodzinnym mieście. Nie chodzi mu przy tym o chwalenie się stanem posiadania, lecz o dzielenie się swoją wiedzą i pasją.

Warto przypomnieć, że w listopadzie 2010 r., przy okazji III edycji wystawy zbiorowej pt. „Pamiątki medyczne” w łódzkim Klubie Lekarza, Doktor zaprezentował cześć medali, plakiet, odznak i odznaczeń pod hasłem „Medycyna polska”, natomiast w styczniu 2013 r. miał tam ekspozycję „Pióra wieczne dedykowane Polsce i Polakom”.

Monika Nowakowska

Panaceum 6/2021

Rozmowę autorki artykułu z doktorem Andrzejem Papiewskim można obejrzeć na kanale OIL w portalu YouTube:

https://www.youtube.com/watch?v=L2ruvoXcPJo