Zmiany w zakresie gospodarowania odpadami - rejestr BDO

W styczniu 2020 r. wszystkie media informowały o nowych prawnych obowiązkach dotyczących konieczności dokonania rejestracji w rejestrze BDO. Wprowadzeniu nowej regulacji towarzyszył duży chaos informacyjny. Zgodnie z ustawą, lekarze i lekarze dentyści prowadzący praktyki lekarskie, którzy są wytwórcami odpadów i są obowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów, stosownie do art. 50 w związku z art. 234 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2018 r. poz. 992) zobowiązani byli do złożenia wniosku o wpis do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami prowadzonego przez marszałka województwa, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu.

Na podstawie tych przepisów realizacja obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych i sprawozdawczych miała być prowadzona jedynie elektroniczne za pomocą rejestru BDO. Tylko podmioty zarejestrowane w ww. rejestrze miały mieć możliwość przekazać odpady firmie odbierającej odpady – te czynności bowiem mogły nastąpić jedynie po zarejestrowaniu w systemie BDO. Rejestr BDO miał umożliwić wygenerowanie elektronicznej karty odpadów. Karty papierowe miały przestać być używane od 1 stycznia 2020 r. Tego, kto w styczniu 2020 r. nie zdążył się zarejestrować w rejestrze BDO, czekała przykra niespodzianka związana z odmową odbioru odpadów w styczniu z uwagi na brak możliwości wygenerowania elektrycznie karty przekazania odpadów. Podkreślano, iż rejestr BDO miał sprawić skuteczną kontrolę nad uczestnikami obrotu i wyeliminować nadużycia związane z nielegalnym obrotem odpadami i niewłaściwym ich ewidencjonowaniem. Jednakże wywołał poczucie niestabilności prawa i niejasności przepisów.

Ustawodawca szybko zareagował. W dniu 31 stycznia 2020 r. weszła w życie ustawa z 23 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o odpadach i niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 150; dalej: nowelizacja). Nowelizacja ma moc wsteczną – wszelkie wprowadzone zmiany stosowane są do prowadzenia ewidencji odpadów od 1 stycznia 2020 r. Najważniejszą zmianą jest możliwość sporządzania dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej jeszcze do 30 czerwca br., o ile przekazujący odpady (tj. dany przedsiębiorca) wystawi kartę przekazania odpadów lub kartę przekazania odpadów komunalnych w tej właśnie formie (art. 236a ust. 1 ustawy z14 grudnia 2012 r. o odpadach; tj. Dz.U. z2019 r. poz. 701; ost. zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 150; dalej: u.o.). Jeśli przedsiębiorca rozpoczął już korzystanie z rejestru BDO, musi dokonywać ewidencji już wyłącznie za pomocą systemu BDO. Warto również zwrócić uwagę na obowiązek przeniesienia dokumentów ewidencji sporządzonych w formie papierowej do 31 lipca 2020 r. do ewidencji elektronicznej.

Uwaga!  Jeśli przedsiębiorca, który nie wprowadzi danych lub przekroczy termin na ich wprowadzenie, podlega karze grzywny (art. 180 ust. 1 u.o.) w formie mandatu karnego w wysokości do 500 zł.

Nowelizacja szczegółowo opisuje instrukcję postępowania w przypadku awarii systemu, w którym prowadzona jest BDO. To przypadek, kiedy nadal będzie dopuszczona forma papierowa lub elektroniczna poza systemem BDO. Ustawodawca wymaga, aby nie później niż w terminie 30 dni od dnia awarii, przedsiębiorca wprowadził do BDO wszystkie dane zawarte na kartach ewidencji odpadów lub kartach przekazania odpadów sporządzonych poza BDO. Przedsiębiorca, który nie wywiąże się z powyższego obowiązku lub przekroczy termin, podlega karze grzywny (art. 180 ust. 4 u.o.) w formie mandatu karnego w wysokości do 500 zł.

Raz w roku przedsiębiorcy zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów powinni, za pośrednictwem BDO, złożyć do właściwego marszałka województwa sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu odpadami. Składa się je do 15 marca następnego roku kalendarzowego (tak wynika z art. 76 ust. 1 u.o.). Nowelizacja wprowadza wyjątek: sprawozdanie za 2019 r. można złożyć do 30 czerwca 2020 r. (art. 237ea u.o.). Przedsiębiorca, który nie złoży go, podlega karze grzywny (art. 180a u.o.) w formie mandatu karnego w wysokości do 500 zł. Nowelizacja określa nowy wzór papierowej karty przekazania odpadów, który powinien by stosowany do 30 czerwca 2020 r. oraz w wypadku awarii BDO – nowy załącznik nr 5a do ustawy.

Paweł Lenartowicz
radca prawny

marzec 2020 r.

Podstawa prawna: Ustawa z 23 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 150).